Wagomiar – co to jest i jak go rozumieć?

Czym jest wagomiar?

Wagomiar to historyczny sposób oznaczania kalibru broni, szczególnie gładkolufowej. Definicja z Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego mówi, że wagomiar oznacza liczbę kul o średnicy przewodu lufy, jakie można odlać z ołowiu o masie jednego funta angielskiego (453,6 g). Im mniejsza liczba, tym większa średnica lufy.

Pytanie egzaminacyjne o kaliber wagomiarowy (egzamin patent strzelecki)

Nasi użytkownicy przesłali nam zdjęcie testu z marcowego egzaminu na patent strzelecki. W teście znalazło się pytanie o kaliber wagomiarowy Oto pytanie:

Kaliber wagomiarowy określa:

A. średnicę pocisku wyrażoną w setnych częściach cala angielskiego;

B. wagę naboju

C. liczbę kul o średnicy przewodu lufy, jaką można odlać z ołowiu o masie jednego funta angielskiego (453,6 g);

Prawidłowa odpowiedź: C

Uzasadnienie:

• Odpowiedź C (poprawna): Kaliber wagomiarowy (ang. gauge) określa liczbę kul o średnicy równej średnicy przewodu lufy, które można odlać z jednego funta ołowiu. Np. kaliber 12 oznacza, że z jednego funta ołowiu można odlać 12 kul. Ta definicja pochodzi z czasów historycznych i jest nadal używana w odniesieniu do broni gładkolufowej (np. strzelb).

• Odpowiedź A (błędna): Odnosi się do kalibrów wyrażonych w calach dziesiętnych, np. 0.45 cala. To dotyczy kalibrów miarowych, a nie wagomiary.

• Odpowiedź B (błędna): Masa naboju nie ma związku z definicją kalibru wagomiary. Masa naboju to osobna wartość i nie jest podstawą do określania kalibru.

To pytanie może pojawić się podczas egzaminu na patent strzelecki w części teoretycznej dotyczącej budowy i klasyfikacji broni palnej. Te i wiele innych pytań, które pojawiły się na egzaminach na patent strzelecki, znajdziesz w naszych rozbudowanych bazach pytań testowych. Możesz uczyć się nie tylko skutecznie, ale też z przyjemnością — grając w cyberpunkową grę edukacyjną na strzelasz.pl albo poznając przepisy razem z Twoimi ulubionymi aktorami, sportowcami i ikonami popkultury na pistolet.org. Wybierz styl nauki, który najbardziej do Ciebie pasuje – i zdaj egzamin bez stresu!

Przykład: kaliber 12

Gdy mówimy o kalibrze 12, oznacza to, że z jednego funta ołowiu można odlać 12 kul, które idealnie pasują do lufy. Jeśli porównamy to z kalibrem 16, widzimy, że w tym przypadku kul jest więcej – a więc są one mniejsze. Kaliber 12 jest większy niż 16 – to ważna zasada, która często myli początkujących strzelców!

Historia wagomiaru

Wagomiar był popularny głównie w XVIII i XIX wieku, zarówno w broni strzeleckiej, jak i artylerii. W tamtych czasach ludzie nie mieli tak precyzyjnych narzędzi pomiarowych jak dziś, więc wagomiar był prostym sposobem na określenie, czy kula pasuje do lufy.

Wagomiar w artylerii

W artylerii wagomiar oznaczał wagę kuli żeliwnej, którą można było wystrzelić z danej armaty. Na przykład:

• 1-funtowa armata – kaliber ~55 mm,
• 2-funtowa armata – kaliber ~70 mm,
• 3-funtowa armata – kaliber ~78 mm.

Dlaczego używano wagomiaru?

• Łatwość zrozumienia – nie wymagał skomplikowanych obliczeń.
• Szybkie dopasowanie amunicji – strzelec wiedział, że kula o odpowiedniej wadze na pewno pasuje.
• Brak precyzyjnych narzędzi – w dawnych czasach ciężko było dokładnie zmierzyć średnicę lufy.

Wagomiar dziś

Obecnie wagomiar jest rzadko stosowany. Współczesna broń używa oznaczeń w milimetrach (np. 9 mm) lub calach (np. .45). Dzięki temu wiemy dokładnie, jaka amunicja pasuje do danej broni. Jednak w strzelectwie sportowym i myśliwskim wciąż spotkamy oznaczenia wagomiarowe, zwłaszcza w przypadku śrutownic (np. kaliber 12, 16, 20).

Czy warto znać wagomiar?

Tak! Zwłaszcza jeśli:

• Zdajesz egzamin na patent strzelecki – pytania o wagomiar są częste.
• Interesujesz się bronią historyczną – pomaga zrozumieć dawne systemy miar.
• Jesteś myśliwym – niektóre śrutownice wciąż używają tego oznaczenia.

Podsumowanie

Wagomiar to ciekawostka historyczna, która wciąż ma praktyczne znaczenie. Choć dziś używamy precyzyjniejszych oznaczeń, warto wiedzieć, jak działał ten system – zwłaszcza jeśli pasjonujesz się strzelectwem!